Przejdź do zawartości

Dla Elizy

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Początek „Dla Elizy”
Therese Malfatti(inne języki) (1792–1851)
Elisabeth Röckel(inne języki) (1793–1883), 1814 – Düsseldorf, Goethe-Museum(inne języki), Anton-und-Katharina-Kippenberg-Stiftung


Dla Elizy (niem. Für Elise) – popularny tytuł Bagateli a-moll WoO 59, jednej z najbardziej znanych w literaturze muzycznej miniatur fortepianowych, którą skomponował Ludwig van Beethoven. Utwór powstał ok. 1810.

Pochodzenie tytułu

[edytuj | edytuj kod]

Biografowie[kto?] Ludwiga van Beethovena nie są zgodni co do tego, kim była tytułowa Eliza.

Według jednej z teorii[według kogo?], oryginalny tytuł brzmiał Für Therese, jako że adresatką utworu miała być znajoma kompozytora i córka jednego z lekarzy wiedeńskich, Therese Malfatti(inne języki). W 1810 kompozytor oświadczył się jej, ona zaś oświadczyny odrzuciła, a w 1816 została żoną szlachcica i urzędnika Wilhelma von Droßdika.

Inna wersja[według kogo?] mówi, że Eliza była ową „Nieśmiertelną Ukochaną”, do której Beethoven napisał niewysłany list do Nieśmiertelnej Ukochanej(inne języki), a której tożsamości biografom nigdy nie udało się ustalić.

Kiedy kompozycję opublikowano w 1865, jej odkrywca Ludwig Nohl nadał jej tytuł Dla Elizy, pod którym znana jest do dziś.

Według ustaleń berlińskiego muzykologa Klausa Kopitza(inne języki) tytułową Elizą była sopranistka Elisabeth Röckel(inne języki)[1].

Struktura utworu

[edytuj | edytuj kod]

Utwór o budowie ABACA utrzymany jest w metrum ⅜. Popularny motyw melodyczny, grany przez prawą rękę na tle rozłożonych akordów lewej ręki, oparty jest początkowo jedynie na dwóch funkcjach harmonicznych: a i E (będącymi w utworze funkcją toniki i dominanty). „Odpowiedź” ma wychylenie do trybu durowego: C, G, aby znów przejść w, a i E. Część B jest żywsza, w tonacji F-dur, z drobnymi pochodami sekundowymi. Część C jest z kolei mroczniejsza, niespokojna; charakteryzują ją crescenda, ostinatowy motyw w lewej ręce i ekstensywne użycie pedału forte.

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Kim była Eliza? – DW – 08.09.2009 [online], dw.com [dostęp 2024-10-07] (pol.).

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]